Tradycja jest nieśmiertelna, istnieje równolegle ze społeczeństwem, ponieważ tworzą ją ludzie kultywujący te małe i te duże przyzwyczajenia. Znane polskie porzekadło „Co kraj, to obyczaj” trafnie obrazuje różnorodność przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ukształtowanych przez dziesięciolecia zachowań, poglądów, postaw, sposobów myślenia i obyczajów ludzi pochodzących z różnych zakątków świata. Celebrujemy tradycje rodzinne, ludowe, narodowe i tym sposobem zapewniamy im ciągłość.
Tradycja jest nieśmiertelna, istnieje równolegle ze społeczeństwem, ponieważ tworzą ją ludzie kultywujący te małe i te duże przyzwyczajenia. Znane polskie porzekadło „Co kraj, to obyczaj” trafnie obrazuje różnorodność przekazywanych z pokolenia na pokolenie, ukształtowanych przez dziesięciolecia zachowań, poglądów, postaw, sposobów myślenia i obyczajów ludzi pochodzących z różnych zakątków świata. Celebrujemy tradycje rodzinne, ludowe, narodowe i tym sposobem zapewniamy im ciągłość.
Tradycja Kraju Kwitnącej Wiśni nakazuje Japończykom zadbać o noworoczną pomyślność poprzez zjedzenie w pierwszych dniach nowego roku mochi – nadziewanych, kulistych, ryżowych ciasteczek-klusek, będących jednym z japońskich słodkich specjałów, symbolizujących długie i szczęśliwe życie. Właśnie dlatego w okresie Nowego Roku, mochi cieszą największą popularnością. To wtedy odbywa się mochitsuki, czyli ceremonia tradycyjnego „ubijania mochi”. Ryż potrzebny do wyrobu ciasta namacza się już dzień przed uroczystością. Rano, po przełożeniu do specjalnego koszyka, jest on gotowany na parze przez ok. 45 minut w wielkich drewnianych lub kamiennych moździerzach (usu) i ubijany specjalnym drewnianym ubijakiem (kine). W wyniku ubijania ziarna ryżu zmieniają się w ciągnącą kleistą masę, z której są ręcznie formowane okrągłe lub podłużne mochi.
Pierwotnie była to ceremonia religijna, podczas której wydobywano „duszę” ryżu i oddawano cześć bóstwom pożywienia, w tym właśnie ryżu. Podobno pierwsze mochitsuki miało miejsce wkrótce po tym, jak bóstwa niebiańskie zeszły na ziemię.
Noworoczne tzw. kagami-mochi składające się z dwóch spłaszczonych kulek w różnym rozmiarze, ułożone jedna na drugiej i zwieńczone gorzką pomarańczą mają być tymczasowym mieszkaniem Wielkiego Bóstwa Końca Roku, gdy w ostatnim dniu starego roku przybędzie ono błogosławić dom, a także ofiarować domownikom dodatkową siłę i wytrzymałość fizyczną. Mochi symbolizują następstwo pokoleń w rodzinie i zapewniają jej powodzenie w rozpoczynającym się roku. Ryżowe słodkości ozdabiają japońskie domy aż do 11. stycznia, kiedy to stwardniałe już kulki są uroczyście rozbijane. Tradycja zabrania bowiem ich krojenia, które może sprowadzić nieszczęście na całą rodzinę.
Japończycy wierzą, że jedzenie mochi przynosi ciepło do ciała i jest korzystne dla osób z anemią, brakiem równowagi cukru we krwi i słabymi jelitami.
Wchodząc do japońskiej cukierni, nie sposób nie zauważyć niewielkich, wielobarwnych, kulistych ciasteczek, które swoją formą przypominają nieco marcepanowe słodkości. Czasem gładkie i niepozorne, innym razem misternie zdobione, ryżowe mochi przyciągają uwagę i kuszą niecodziennym wyglądem. Miękkie ciastka-kluski przyrządzane z mąki ryżowej lub z samego ryżu mają konsystencję elastyczną i kleistą. Wypełnione są słodkim nadzieniem z pasty fasolowej i owoców, obtoczone sojowym proszkiem kinako, sezamem lub zieloną sproszkowaną herbatą
Według zachowanych zapisków mochi wywodzi się ze starożytnych Chin, ale proces ich robienia został sprowadzony do Japonii z Azji południowo-wschodniej. Kleiste ciastka zaczęły powstawać zanim poznano cukier, dlatego w Japonii wykorzystywano do ich robienia ryż i słodką fasolę azuki.
Mochi są uwielbiane w Japonii, ale także poza jej granicami – ten tradycyjny japoński deser jest popularną przekąską na Hawajach, Tajwanie, Kambodży, Tajlandii i w Południowej Korei. Koreańska wersja mochi to Chapssalddeok ze słodkim nadzieniem z czarnego cukru muscovado, doprawionym cynamonem i kardamonem, i kokosową lub kakaową posypką.
Do wyrobu ciastek mochi używa się ryżu słodkiego, kleistego. Ten rodzaj ryżu jest dość popularny na całym dalekim wschodzie – od Japonii aż po Indonezję. W zależności od regionu posiada on wiele nazw, np.: ryż słodki, kleisty, woskowy lub perłowy. Ryż słodki jest lekkostrawny, zawiera więcej białka i tłuszczu niż inne odmiany ryżu. W anglojęzycznej literaturze zwykle określany jest jako glutinous rice. Jego cechą jest kleistość, dlatego po zmieleniu na mąkę używany jest do dań słodkich. Słodki ryż występuje w wersji oczyszczonej – wówczas jego ziarna są perłowo-białe, lub dzikiej – wówczas ziarna są czarne lub purpurowe. W zależności od kraju ma on różną nazwę i zastosowanie. W Japonii nazywa się go mochigome i podobnie jak w Chinach używa się go do robienia mochi.
W ryżu użytym do przygotowania mochi znajdują się polisacharydy, w większości to amylopektyny i znikoma ilość amylozy. Amylopektyna i amyloza występują w skrobi i są trawione, a następnie rozkładane do cukru prostego, glukozy, którą ludzki organizm wykorzystuje do wytwarzania energii. Amylopektyna rozpuszcza się w wodzie, jest miękka i odpowiada za pęcznienie skrobi.
Rodzaje mochi
Pasta anko, nadzienie mochi ma specyficzny kolor ciemnego brązu, lekko mdły smak, podobny do popularnego we Francji kremu kasztanowego i często jest zastępowana nim lub kremem orzechowym albo czekoladowym.
Odwiedzając Japonię w okolicach Nowego Roku warto udać się na tradycyjne mochitsuki i spróbować ryżowych przysmaków z nadzieniem z pasty anko. Jeśli jednak zależy komuś na autentycznym doświadczeniu codziennej japońskiej kuchni, powinien skosztować również podstawowej wytrawnej odsłony mochi, którą Japończycy najczęściej jadają na co dzień.
Mochi w wersji wytrawnej
Choć ze względu na wyjątkową, noworoczną tradycję, poza Japonią zdecydowanie częściej słyszy się o słodkiej odsłonie mochi, na co dzień ryżowe ciastka trafiają na japońskie stoły raczej jako słona przystawka lub dodatek do ciepłych dań. Wytrawne mochi dodaje się również do zup, w których kleiste kluski-kulki delikatnie rozpływają się, zyskując przyjemną, kremową konsystencję.
Jak przechowywać mochi?
Ciastka ryżowe najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej i po otwarciu skonsumować w ciągu kilku dni. W celu zachowania dłuższej świeżości można przez maksymalnie dwa tygodnie przechowywać je w lodówce.
Mochi świetnie sprawdzają się dla całej rodziny jako słodki poczęstunek lub element podwieczorku. Wyśmienicie smakują w towarzystwie japońskiej zielonej herbaty, delikatnie neutralizującej słodycz nadzienia ciasteczek.
Smacznego!
Artykuł konsultowany z mgr Anetą Frydrycką, dietetykiem i technologiem żywności.
Bardzo szeroki wybór oryginalnych japońskich mochi różnego rodzaju i w różnych smakach jest dostępny w ogólnopolskiej sieci delikatesów Kuchnie Świata oraz w SKLEPIE INTERNETOWYM. Szczegółowych informacji udzielają sprzedawcy. Lista teleadresowa wszystkich delikatesów Kuchnie Świata znajduje się na naszej stronie internetowej w zakładce DELIKATESY.
Zamówienia na większe ilości, a także zamówienia niestandardowe można składać dzwoniąc na nr tel.: 22 785 95 20 lub wysyłając zapytanie na adres e-mail: zamowienie@kuchnieswiata.com.pl
Wybrane produkty dostępne w Kuchniach Świata:
Co to jest mochi?
Mochi to kuliste lub podłużne ciasteczka zrobione z kleistego, ryżowego ciasta. Jest to japoński słodki specjał, który jest jednym z symboli długiego i szczęśliwego życia. Mochi są popularne szczególnie w okresie Nowego Roku, kiedy to odbywa się ceremonia tradycyjnego ""ubijania mochi"", a ryżowe ciasto jest ręcznie formowane na okrągłe lub podłużne kształty.
Co symbolizują mochi?
Mochi symbolizują następstwo pokoleń w rodzinie i zapewniają jej powodzenie w rozpoczynającym się roku. W tradycji japońskiej, mochi są ważnym elementem Nowego Roku, podczas którego składane są ofiary Wielkiemu Bóstwu Końca Roku.
Dlaczego ryż do mochi ubija się w drewnianych lub kamiennych moździerzach?
Ryż do mochi ubija się w drewnianych lub kamiennych moździerzach podczas ceremonii tradycyjnego ""ubijania mochi"". W wyniku ubijania, ziarna ryżu zmieniają się w ciągnącą kleistą masę, z której są formowane kulki ciasta. Moździerze i ubijaki są specjalnie przygotowywane do tego celu i używane tylko podczas ceremonii mochitsuki.
Dlaczego nie wolno kroić mochi?
Tradycja japońska zabrania krojenia mochi, ponieważ jest to uważane za nieszczęście. Stwardniałe już kulki są uroczyście rozbijane, zamiast krojone, a ta ceremonia kończy okres obchodów Nowego Roku.