Przez tysiące lat czarnuszka służyła w wielu kulturach jako środek leczniczy. Łagodziła różnego rodzaju dolegliwości, zarówno natury zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Starożytni medycy zalecali czarnuszkę przy osłabieniu, przeciwko nadpobudliwości, miejscowo na przedwczesne siwienie włosów i starzenie się skóry. Wspominają o niej Sumerowie i egipskie hieroglify.
Przez tysiące lat czarnuszka służyła w wielu kulturach jako środek leczniczy. Łagodziła różnego rodzaju dolegliwości, zarówno natury zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Starożytni medycy zalecali czarnuszkę przy osłabieniu, przeciwko nadpobudliwości, miejscowo na przedwczesne siwienie włosów i starzenie się skóry. Wspominają o niej Sumerowie i egipskie hieroglify. Dwa dzbany z nasionami czarnuszki znaleziono w grobowcu Tutenchamona, co wskazuje na znaczenie tej rośliny w starożytnym Egipcie, gdzie uważano, że czarnuszka wyleczy wszystko oprócz śmierci. Wzmianki dotyczące właściwości leczniczych czarnuszki można znaleźć nawet w Starym Testamencie, w Księdze Izajasza. Zalicza się więc do roślin biblijnych, które w ostatnim czasie budzą duże zainteresowanie i są przedmiotem wielu publikacji.
Czarnuszka (Nigella Sativa) to mała roślinka, o purpurowych, niebieskich lub białych kwiatach. Rośnie w Europie Wschodniej, na Bliskim Wschodzie i w Azji Zachodniej. Jest również uprawiana w południowej części Polski.
Czarnuszka często nazywana jest czarnym kminkiem, rzadziej – czarnuszką ogrodową, czarnuchą, panną w zieleni, kąkolnicą. Łacińska nazwa Nigella Sativa prawdopodobnie pochodzi od koloru nasion (łac. niger – czarny, nigellus – czarnuszek). Choć wygląda niepozornie, krzew ten ma aż dwa oblicza – zdobi nasze ogrody i produkuje owoce, które to owoce zawierają małe czarne nasionka o charakterystycznym, trójgraniastym kształcie oraz intensywnym, gorzkawym smaku i zapachu.
Małe nasionka czarnuszki to prawdziwa skarbnica związków biologicznie aktywnych. Zawierają od 30-50% oleju, którego 85% stanowią nienasycone kwasy tłuszczowe: linolowy 53%, oleinowy 23%, ᾳ -linolenowy 0,4-1% oraz rzadko występujący w przyrodzie, eikozadienowy – 2,6-3%, a także kwasy: oleomirystynowy, oleopalmitynowy, margarynowy, margarooleinowy. Nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w nasionach to: palmitynowy 12,5%, mirystynowy, stearynowy, arachidowy. W nasionach znajdują się także: flawonidy, olejki eteryczne, w tym tymochinon (który ma potencjał antynowotworowy i właściwości przeciwzapalne), witamina E, witaminy z grupy B, beta-karoten, biotyna, białko, alkaloidy, garbniki, saponiny, niezbędne aminokwasy, związki mineralne: wapń, magnez, żelazo, sód, potas, cynk i selen.
Badania wykazały, że zawarte w nasionach czarnuszki składniki mają szeroki zakres właściwości korzystnych dla naszego zdrowia, wykorzystywanych w farmacji i przemyśle kosmetycznym – oto one:
W wyniku tłoczenia na zimno nasion czarnuszki otrzymuje się cenny olej, nazywany złotem faraonów, charakteryzujący się ciemno brązową barwą, gorzkawym smakiem oraz intensywnym, korzenno-ziemistym aromatem. Olej można spożywać w sałatkach, marynatach czy z pieczywem. Może być stosowany tylko na zimno, gdyż podgrzany traci swoje właściwości. Świetnie sprawdza się jako środek leczniczy bezpośrednio do picia, można go też stosować zewnętrznie na skórę lub włosy.
Dawkowanie oleju z nasion czarnuszki dla osoby dorosłej.
Na początek zaleca się terapię polegającą na piciu ½ łyżeczki oleju raz dziennie przez 2-7 dni, a następnie stopniowym zwiększaniu dawki ½ łyżeczki dwa razy dziennie przez kolejne 2-7 dni. Dawkę można zwiększyć do 3 łyżeczek oleju dziennie. W formie nasion należy przyjmować 1-3 g (maksymalnie pół łyżeczki) dziennie przez 12 tygodni.
Warto wiedzieć, że olej z czarnuszki należy chronić przed światłem i powietrzem, by zapobiec jełczeniu.
Przepis na leczniczy napar z czarnuszki
Rozdrobnij jedną łyżeczkę nasion, zalej szklanką wody, gotuj przez 10-15 minut, a następnie odcedź. Napar można także przygotować, zalewając 1 łyżeczkę rozdrobnionych nasion czarnuszki szklanką wrzątku i parząc przez 20 minut pod przykryciem, a potem odcedzając. Otrzymany napar można pić (dla smaku warto dodać do naparu łyżeczkę miodu), wcierać we włosy, skórę, a także wykorzystać do zrobienia inhalacji lub płukanki. Sposób stosowania jest uzależniony od rodzaju schorzenia.
Trzeba pamiętać, że napar z czarnuszki powinno się pić 2-3 razy dziennie po 100-150 ml, by terapia dała zauważalne efekty.
W kuchni czarnuszka najczęściej stosowana jest jako przyprawa do różnego rodzaju pieczywa, mięs, kanapek, serów, warzyw, a nawet kawy czy herbaty. Nasiona czarnuszki są zdecydowanie łagodniejsze dla żołądka, dlatego stanowią zdrową alternatywę dla czarnego pieprzu. Czarnuszka w połączeniu z miodem stanowi doskonałą marynatę do wszelkiego rodzaju mięs – jagnięcinie nadaje wykwintnie gorzkawy smak z pikantną nutą.
Rosnąca wiedza dotycząca korzyści, jakie niesie ze sobą spożywanie tych małych, czarnych nasionek, sprawia, że coraz częściej czarnuszka w różnych postaciach (nasiona, olej) gości w naszych kuchniach.
Artykuł konsultowany z mgr Anetą Frydrycką, dietetykiem i technologiem żywności.
Wysokiej jakości nasiona czarnuszki oraz olej tłoczony z nasion czarnuszki są dostępne w ogólnopolskiej sieci delikatesów Kuchnie Świata oraz w SKLEPIE INTERNETOWYM. Szczegółowych Informacji udzielają sprzedawcy. Lista teleadresowa wszystkich delikatesów Kuchnie Świata znajduje się na naszej stronie internetowej w zakładce DELIKATESY.
Zamówienia na większe ilości, a także zamówienia niestandardowe można składać dzwoniąc na nr tel.: 22 785 95 20 lub wysyłając zapytanie na adres e-mail: zamowienie@kuchnieswiata.com.pl
Wybrane produkty dostępne w Kuchniach Świata
