Yerba mate "święte ziele" Indian z Ameryki Południowej, jest zdrowsze od kawy i herbaty, daje mnóstwo energii i nie uzależnia.
Yerba mate "święte ziele" Indian z Ameryki Południowej, jest zdrowsze od kawy i herbaty, daje mnóstwo energii i nie uzależnia.
Ten ziołowy napar nazywany jest również herbatą jezuitów, misyjną lub paragwajską. Jego nazwa pochodzi od przekształconego łacińskiego słowa herba - ziele i mati, co w języku keczua oznacza tykwę, w której parzy się ziele. Napój yerba mate popularność zdobył w połowie XVII wieku, kiedy to misjonarze jezuiccy dotarli do Parany w Ameryce Południowej, miejsca zamieszkałego przez plemię Guarani. Odkryli oni, że rosnące tam wiecznie zielone liście są ulubioną używką miejscowej ludności. Przyrządzony z liści napój pobudzał umysł i łagodził uczucie głodu. Zawarte w liściach witaminy i minerały pozwalały przetrwać uboższej części ludności, kilka dni bez pożywienia.
Yerba mate jest dobrze znane w naszym kraju, lecz nie wszyscy piją je regularnie. Napój przyrządzany jest z gałązek i listków ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis, St. Hillaire). Jest to wiecznie zielone drzewo, osiągające w stanie dzikim nawet do 15 m wysokości. Ostokrzew porasta tereny Paragwaju, Urugwaju, południowej części Brazylii oraz północnej Argentyny. Początkowo dziko rosnące, drzewo zostało „urynkowione” i zaczęło być uprawiane na plantacjach zakładanych na terenach dziewiczego lasu podzwrotnikowego bez stosowania środków chemicznych, a następnie eksportowane na cały świat. Jego liście i gałązki są zbierane i poddawane procesom technologicznym takim jak suszenie, prażenie, kruszenie, dzięki którym powstaje popularny produkt yerba mate.
Napój yerba mate najczęściej spożywany jest w formie naparów lub wywarów. Istnieje wiele wskazówek dotyczących właściwego zaparzania, które różnią się nieznacznie od siebie. Badania naukowe potwierdzają, że napar yerba mate zachowuje wszystkie swoje korzystne właściwości tylko wtedy, gdy zostaną spełnione odpowiednie warunki przygotowania. Przestrzegając tych zasad wydobędziemy z yerba mate to, co najcenniejsze.
Pijący yerba mate po raz pierwszy powinni przygotować się na wywołany przez zawarte w nim saponiny gorzki smak.
Wyróżniamy kilka rodzajów herbat yerba mate:
Yerba mate obfituje w antyoksydanty oraz witaminy i minerały takie, jak: A, B1, B2, C, E, H, sód, potas, żelazo, wapń, magnez, krzem, fosfor.
Herbata z liści ostrokrzewu paragwajskiego, czyli yerba mate, jest bogatym źródłem guarany (kofeiny), która nie powoduje rozdrażnienia tak, jak kofeina zawarta w kawie. Warto jednak pamiętać, że na zawartość kofeiny w naparze ma wpływ temperatura i warunki zaparzania liści. Wartość kofeiny waha się od 0,5 % do 2 %, co w dużej mierze zależy od danego gatunku. Działanie pobudzające „yerba” może trwać od 2,5 do około 5 godzin. Spożycie kofeiny jest bezpieczne, gdy jej dzienna dawka wynosi 100-400 mg. W takiej ilości może pobudzać do działania i zwiększać sprawność umysłową.
Naukowcy, m.in. z Instytutu Pasteura w Paryżu, odkryli, że yerba mate ze względu na bogactwo witamin i mikroelementów ma szerokie prozdrowotne działanie.
Bogactwo korzyści płynących z picia yerba mate:
Jak przygotować tradycyjny napar?
1. Wsypujemy susz do naczynka do około 2/3 jego objętości.
2. Cały susz przesypujemy na jedną stronę naczynia.
3. Wkładamy bombillę (metalową lub bambusową rurkę zakończoną sitkiem) w puste miejsce, aż do samego dna naczynia, zatykając kciukiem jej górny koniec.
4. W wolną przestrzeń delikatnie nalewamy wodę o odpowiedniej temperaturze (warto zaopatrzyć się w termometr kuchenny). Nalewamy wodę prawie do pełna, dbając, aby sam szczyt kopczyka pozostał suchy.
5. Parzymy w temperaturze 75-85°C. Zalanie wrzątkiem, niezależnie od czasu parzenia sprawi, że herbata nie będzie miała korzystnych właściwości. W dodatku nie uzyskamy pożądanej dawki kofeiny. Krótszy czas parzenia sprawi, że smak naparu będzie delikatniejszy i mniej gorzki.
6. Pamiętajmy, aby nie mieszać naparu bombillą, w przeciwnym razie uzyskamy napój o konsystencji błota.
7. Yerba mate najlepiej przygotować w specjalnym naczyniu, nazywanym mate lub guampa. Najpopularniejsze naczynia do yerba mate wykonane są z drewna, ceramiki lub tykwy, ale też z bawolego rogu lub krowiej racicy.
8. Gdy woda wsiąknie w liście yerby możemy dolać około 2-3 łyków wody, następnie wypić.
9. Czynność związaną z dolewaniem wody powtarzamy dopóki liście nie utracą swojej barwy.
Herbaty yerba mate różnią się między sobą mocą, smakiem, ilością liści, miejscem pochodzenia i sposobem uprawy liści. Niektórzy smakosze dodają do naparu cukier lub miód, otrzymując mate dulce (słodkie mate), w przeciwieństwie do niesłodzonego mate amargo (gorzkie mate). Uważa się, że słodzone mate źle wpływa na naczynie wykonane z tykwy czy drewna, dlatego często przeznacza się na nie osobne naczynia. Do słodzenia idelanie nadają się suszone liście stewii, rośliny która podobnie jak yerba mate pochodzi z Paragwaju. Stewia to naturalny słodzik - nie zawiera cukru i nie wpływa negatywnie na naczynie. Dawniej słodzone mate uważano za odpowiednie jedynie dla kobiet i dzieci, dziś to przekonanie zanika.
Yerba mate staje się coraz popularniejsze w Polsce, coraz więcej ludzi postanawia zacząć kurację zdrowotną z jego wykorzystaniem.
artykuł konsultowany z dietetykiem i technologiem żywności mgr Anetą Frydrycką
Kuchnie Świata oferują wysokiej jakości yerba mate. Informacji szczegółowych udzielają pracownicy delikatesów (lista teleadresowa wszystkich lokalizacji znajduje się na naszej stronie w zakładce DELIKATESY) oraz naszego Sklepu Internetowego.
Zamówienia na większe ilości, a także zamówienia niestandardowe można składać dzwoniąc pod nr tel.: 22 785 95 20 lub wysyłając e-mail na adres: zamowienie@kuchnieswiata.com.pl
Wybrane produkty dostępne w Kuchniach Świata: zestawy do parzenia yerba mate (susz, naczynie i rurka) oraz napoje gazowane Bombilla z yerba mate w różnych smakach
