Papryka chili i jej dobrodziejstwa

1

Już dawno obalono mit, jakoby papryczka chili miała wywoływać wrzody żołądka i negatywnie wpływać na układ pokarmowy. Okazuje się, że w rzeczywistości ta niepozorna siostra słodkiej papryki nie tylko nie szkodzi, ale może nawet pomóc. Może więc warto przekonać się do jej ostrego smaku i wprowadzić ją do swojej diety?

Już dawno obalono mit, jakoby papryczka chili miała wywoływać wrzody żołądka i negatywnie wpływać na układ pokarmowy. Okazuje się, że w rzeczywistości ta niepozorna siostra słodkiej papryki nie tylko nie szkodzi, ale może nawet pomóc. Może więc warto przekonać się do jej ostrego smaku i wprowadzić ją do swojej diety?

Papryka chili (Capsicum) należy do rodziny psiankowatych i obejmuje odmiany papryk, różniące się ostrością, smakiem, zapachem, wielkością oraz zastosowaniem.  Na większość z nich mówi się po prostu „chili” i są wykorzystywane głównie jako przyprawa, nadająca potrawom charakterystycznego pikantnego smaku. Najstarsze ślady pochodzenia papryki chili zostały odnalezione w Peru w grobowcach w Ancon i Huata Prieta, co oznacza, że jest to jedna z pierwszych roślin uprawianych tam przez człowieka. Do Europy trafiła w XV wieku. Krzysztof  Kolumb przywiózł paprykę chili podczas jednej ze swoich wypraw. Pojawienie się papryki w Europie przyczyniło się do spadku cen pieprzu. Portugalczycy i Hiszpanie nazywali paprykę „pieprzem tureckim”. Teorii dotyczących nazwy papryki jest kilka, a obecną nazwę najprawdopodobniej zawdzięczmy mnichom europejskim, którzy hodowali te rośliny jako osobliwości botaniczne; odkryli, że papryczki mają ogromny potencjał kulinarny i mogą być alternatywą dla czarnego pieprzu, który w tym czasie był bardzo kosztowny. Inna teoria mówi, że nazwę „pepper”, co w języku angielskim oznacza zarówno paprykę, jak i pieprz, nadał sam Krzysztof Kolumb.

Za ostry smak papryczek chili odpowiada zawarta w nich kapsaicyna, która odbierana jest przez receptory znajdujące się na języku i we wnętrzu jamy ustnej, jako uczucie pieczenia lub/i gorąca. Z uwagi na fakt, że zawartość kapsaicyny w poszczególnych gatunkach papryk jest różna - aby poznać ich stopień ostrości - w 1912 roku wprowadzono skalę Scoville’a (SHU). Była to organoleptyczna metoda polegająca na wyczuwalności smaku ostrego w etanolowych wyciągach roślinnych. Obecnie wykorzystuje się technikę analityczną np. HPLC (wysoko sprawnej chromatografii cieczowej). Skala Scoville’a jest najbardziej rozpowszechnionym sposobem określenia ostrości papryki.

W zależnie od wysokości SHU określane są następujące poziomy ostrości papryk:

  • Lekko ostra: 0-5000 SHU
  • Średnio ostra: 5000-20000 SHU
  • Bardzo ostra: 20000-70000 SHU
  • Ekstremalnie ostra: 70000 – 300000 SHU

W ostatnich latach wyhodowane zostały nowe odmiany znacznie przekraczające poziom 300000 SHU .

Kapsaicyna to organiczny związek chemiczny należący do grupy kapsaicynoidów, w której wyróżnia się największą ostrością i częstotliwością występowania. Kapsaicyna to silny antyoksydant. Przeprowadzane badania przez naukowców z uniwersytetu w Vermont, pozwalają przypuszczać, że kapsaicyna ma silne właściwości prozdrowotne, a regularne spożywanie ostrych papryczek i produktów z jej zawartością, aż o 13 % obniża ryzyko zgonu związane z układem krążenia i udarem mózgu.

 

Właściwości zdrowotne i zastosowanie kapsaicyny zawartej w papryce chili:

  • Hamuje reakcje utleniania lipoprotein LDL - zapobiega tym samym zmianom miażdżycowym w naczyniach krwionośnych.
  • Wykazuje korzystny wpływ na układ krwionośny, ma działanie hipotensyjne – obniża ciśnienie tętnicze krwi.
  • Ma właściwości neuroprotekcyjne i immunostymulujące, dzięki temu przeciwdziała chorobom neurodegradacyjnym, takim jak choroba Aizhaimera i Parkinsona.
  • Wykazuje korzystny wpływ w procesach odchudzania i detoksykacji organizmu; naukowcy z Seulu wykazali bezpośredni wpływ na katabolizm tłuszczów w adipocytach - komórkach tłuszczowych.
  • Jest uważana za potencjalny czynnik terapeutyczny w problemach onkologicznych; wywołuje apoptozę komórek nowotworowych, a także wpływa na zmniejszenie szybkości powstawania nowych naczyń krwionośnych w obrębie guza.
  • Jako alkaloid wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe. W krajach Ameryki środkowej wyciąg z roślin zawierających kapsaicynę stosuje się do dezynfekcji ran.
  • Zapobiega i łagodzi przeziębienia poprzez redukcje bólu związanego ze stanem zapalnym w organizmie, a także wspomaga usuwanie śluzu i likwiduje opuchliznę błon śluzowych nosa.
  • Działa hamująco na rozwój mikrobów: helicobacter pylori, salmonella typhimurium, escherichia coli i grzybów candida albicans.
  • Wykazuje działanie protekcyjne w schorzeniach układu pokarmowego np.: przy biegunkach, wrzodach żołądka oraz dwunastnicy.
  • Ma działanie przeciwzapalne, łagodzi bóle związane ze stanem zapalnym stawów.
  • Wykazuje właściwości przeciwbólowe: głowy, zębów, zatok.
  • Stymuluje układ odpornościowy do produkcji przeciwciał.
  • Jako silny antyoksydant niweluje skutki stresu oksydacyjnego.

Warto również wiedzieć, że spożywanie chili wspomaga odchudzanie! Pikantne przyprawy mogą być pomocne w odchudzaniu. Potrawy doprawione chili i musztardą przyśpieszają tempo przemiany materii (o ok. 25 %) i przyczyniają się do szybszego spalania kalorii (takiego działania nie ma np. imbir).

 

Papryczki chili występują w bardzo wielu odmianach, ale najbardziej popularne to:

  • Pepperoni - podłużna, ostra i lekko słodkawa, stanowiąca dodatek do pizzy i innych dań. Zawiera witaminę C i beta karoten. Pobudza apetyt i poprawia trawienie. Występuje jako peperoni czerwone i mniej popularne zielone. Dostępne jest zarówno świeże, jak i marynowane.
  • Jalapeno - nazwa pochodzi od meksykańskiego miasta Jalapa. Występują jako strąki czerwone (nieco słodsze) i bardziej popularne strąki zielone. Najbardziej ostra jest jalapeno wędzona (chipotle) ma słodko-dymny smak z nutą czekolady. Stanowi składnik sals, keczupów, marynat do wieprzowin.
  • tabasco to małe czerwone lub żółte papryczki o ostrym smaku z nuta owocową. Stosowana w potrawach meksykańskich.
  • Habanero – to najostrzejsza papryka o kulistym kształcie, która przybiera barwę czerwoną, pomarańczową, bądź żółtą. Dodatek do sosów, marynat i zup. Jej specjalna odmiana to red savina habanero.
  • Kajeńska ostra podłużna papryka, kojarzona jest z suszoną przyprawą nazywaną pieprzem kajeńskim”, przybiera barwę od zielonej po jasnoczerwoną.
  • Inne odmiany to: aji camba, aji lemon drop, naga jolokia, malagueta, piri-piri, rocoto, shotch bonnet oraz trinidad perfume.

 

Kilka cennych wskazówek przy wyborze i stosowaniu papryki chili.

 

  • Kolor, który zmienia się w trakcie wzrostu papryki nie jest wyznacznikiem ostrości.
  • Mniejsze papryki są bardziej ostre.
  • Papryki o zaokrąglonych czubkach są bardziej łagodne.
  • O ostrości papryki decyduje odmiana i warunki, w jakich są hodowane.
  • Moczenie w słonej wodzie przez kilka godzin pozwala zmniejszyć ostrość papryki.

  

Polecamy przepis na wegetariańskie, pyszne i zdrowe Chili Sin Carne

 

 

Składniki na 8 porcji:

- 4 puszki czerwonej fasoli (odcedzonej i opłukanej) lub 2 szklanki suchej fasoli, namoczonej przez noc i ugotowanej do miękkości

- 2 puszki krojonych pomidorów

- 2 laski selera naciowego

- 2 czerwone cebule

- 2 czerwone papryki

- 2 łyżki sosu sojowego

- 1 nieduża marchewka

- 1 ½ łyżeczki mielonego kminu

- 1 ½ łyżeczki ostrej papryki

- 1 łyżeczka słodkiej papryki

- 1 łyżeczka wędzonej papryki

- ½ łyżeczki cynamonu

- 1 łyżka octu balsamicznego

- pół łyżeczki trzcinowego cukru

- pęczek kolendry

- kilka ćwiartek limonki

- sól i czarny pieprz

- olej do smażenia

 

Przygotowanie:

Czas przygotowania: trochę powyżej godziny

  1. Cebulę obrać i pokroić w kostkę, resztę warzyw również pokroić w drobną kostkę. Na dnie dużego garnka rozgrzać kilka łyżek oleju, dodać pokrojone warzywa oraz wszystkie przyprawy, dokładnie wymieszać i dusić wszystko na małym ogniu przez przynajmniej 10 minut.
  2. Po upływie tego czasu dodać fasolę oraz pomidory razem z sosem sojowym, octem balsamicznym, cukrem trzcinowym, łyżeczką soli i porządną szczyptą czarnego pieprzu. Dokładnie wymieszać i dusić przez przynajmniej godzinę, jeśli gulasz będzie wydawał się za rzadki dusić go bez przykrycia, jeśli odparuje i będzie miał odpowiednią gęstość można go przykryć. Pod koniec gotowania spróbować chili i według uznania dodać więcej soli, ostrej papryki lub pieprzu.
  3. Podawać z ryżem lub pieczywem, każdą porcję skropić sokiem z limonki i posypać świeżą kolendrą.

 

Każdy amator pikantnej kuchni z pewnością doceni wartość ostrych papryczek. Zielona papryka chili ma bardzo dużo witaminy C - 8 g papryki pozwala pokryć jej  dzienne zapotrzebowanie. Chili dostarcza nam również witamin i minerałów, takich jak: A, B1, B2, B3, E, wapń, mangan, potas, magnez i błonnik regulujący przemianę materii. Potrawy doprawione papryczkami chili bardzo zyskują na smaku i są dużo bardziej wyraziste. Papryczki chili znajdują szerokie zastosowanie w kuchni jako przyprawa świeża lub suszona, nadająca potrawom charakterystycznego ostrego smaku. Stanowi dodatek do różnych dań w kuchni meksykańskiej, tajskiej (zupa z krewetek), sosach, drinkach, zupach rybnych, gulaszu, paprykarzu, leczo, potraw z warzyw, a nawet w wyrobach cukierniczych (czekoladki z nutką chili). Papryka tabasco używana jest do robienia sosów i past tabasco. Sos tabasco bywa używany przy przygotowaniu mięsa z grilla i dodawany do wódki zmieszanej z sokiem pomidorowym, tzw. „Krwawej Mary”. Chili jest nieodłącznym składnikiem nie mniej słynnego „Wściekłego Psa” - wódki z sokiem malinowym. Sosy chili są wygodnym i smacznym dodatkiem do drobiu, mięs, warzyw, marynat, frytek oraz chipsów.

 

artykuł konsultowany z dietetykiem i technologiem żywności mgr Anetą Frydrycką 

 

Kuchnie Świata oferują wysokiej jakości przetwory i przyprawy z papryki chili. Informacji szczegółowych udzielają pracownicy delikatesów (lista teleadresowa wszystkich lokalizacji znajduje się na naszej stronie w zakładce DELIKATESY) oraz naszego Sklepu Internetowego

Zamówienia na większe ilości, a także zamówienia niestandardowe można składać dzwoniąc pod nr tel.: 22 785 95 20 lub wysyłając e-mail na adres: zamowienie@kuchnieswiata.com.pl

 

Wybrane produkty dostępne w Kuchniach Świata:

 

          

 

 

   

 

 

     

 

Najczęściej zadawane pytania:

Jakie właściwości ma kozieradka pospolita?

Kozieradka pospolita obfituje we właściwości lecznicze, odżywcze i wzmacniające, doceniane i wykorzystywane od wieków w medycynie azjatyckiej.

Jakie są tradycyjne zastosowania kozieradki pospolitej w medycynie?

Według tradycyjnej medycyny chińskiej i indyjskiej ajurwedy, nasiona kozieradki polecane są w leczeniu cukrzycy jako środek obniżający poziom glukozy we krwi. W Iranie liście kozieradki są popularnym surowcem leczniczym w chorobach narządu wzroku, zapaleniu brzegów powiek, jaglicy (egipskie zapalenie spojówek) oraz w chorobach skóry – czyraku mnogim.

Kiedy kozieradka zaczęła być stosowana medycznie i gdzie?

Pierwsze informacje o medycznym wykorzystaniu kozieradki pochodzą ze starożytnych Chin (3700 rok p.n.e.), gdzie pozyskany z nasion kozieradki olej służył do pielęgnacji ciała i leczenia infekcji górnych dróg oddechowych.

Jakie są popularne zastosowania kozieradki pospolitej w Europie?

W ostatnim czasie w krajach europejskich nasiona kozieradki cieszą się dużą popularnością, jednak konkretne zastosowania w medycynie nie są wymienione w artykule.

Jak wygląda kozieradka pospolita i jakie ma cechy charakterystyczne?

Kozieradka to jednoroczna roślina zielna należąca do rodziny bobowatych. Sięga do 1 m wysokości, ma delikatnie owłosioną i wyprostowaną łodygę, drobne listki i motylkowe kwiaty. Owoce to brunatne strąki, w których znajduje się do 20 nasion pozyskiwanych poprzez proces suszenia i młócenia dojrzałych owoców. Nasiona kozieradki mają kształt rombu o długości 3-5 mm i szerokości 2-3 mm, charakteryzują się brunatno-żółtą barwą z wyraźnie zaznaczoną bruzdą przedzielającą nasiona na dwie części. Nasiona są twarde i mocno pęczniejące w wodzie, wyróżnia je korzenny, intensywny zapach oraz gorzki smak.